BAŞKANLIK SİSTEMİ HAKKINDA

Algı Tamircisi
www.izzetgullu.net

BAŞKANLIK SİSTEMİ HAKKINDA

09/11/2016

Bundan 1 ay öncesine kadar Başkanlık sistemine yüzde yüz karşıydım! Lakin ABD başkanlık seçimlerini daha yakından görünce bu modele sıcak bakmaya başladım!

Ancak başkanlığın iki dönemle sınırlı olması ve meclisin ciddi denetleyici işlevi olması şartıyla tabi ki! Bu iki emniyet ayarı başkanlığın dikdatörlüğe kaymasını önler. Çünkü böyle bir risk bizim gibi az gelişmiş ülkelerde her zaman için vardır.

Maazallah böyle bir durumda bunun bedelinin ne olduğunu, ne olacağını Suriye örneği üzerinden anlayabiliriz. Başkanlık dikdatörlüğe kaydığında ve seçim sistemi göstermelik hale geldiğinde iktidarı değiştirmek için daha kanlı, daha ağır bedelli yollar gündeme gelmeye başlıyor.

Bu sebeple başkanlık olmalı mı olmamalı mı ekseninde değil, hangi tür bir başkanlık olmalı, hangi türde bir başkanlık olmamalı ekseni üzerinde düşünmeli ve tartışmalıyız.

Başkanlık sisteminin en iyi tarafı çok partililiği ve bölünmüşlüğü yok etmesi, iki kişi / iki taraf (blok) arasında bir seçim sonucunu doğurması! Bu ise hem adayların daha yakından ve daha iyi tanınmasını sağlıyor hem de muhalefetle iktidar arasındaki oy uçurumunu yok ediyor. İktidardan memnun olmayanların bir adayda (bir blokta) birleşmesi, böylece muhalefetin güçlenerek iktidara aday bir konuma gelmesi kolaylaşıyor.

Mevcut çok partili rejim particiliği ön plana çıkarıyor, muhalefetin bir araya gelmesini, tek bir çatı altında toplanarak güçlenmesini, böylece iktidara alternatif olmasını önlüyor. Velev ki partiler bir araya gelse bile -ki bu çok zor oluyor- yine de bir sinerji ortaya çıkmıyor. Dolayısıyla irili ufaklı bir parti anlayışı ortaya çıkıyor, bu seçmeni bölüyor, kolay kolay hiç birisi tek başına güçlenerek iktidara alternatif olamıyor.

Partiler bölük pörçük kalıyor, bu ise muhalefeti zayıf durumda tutuyor. Muhalefetin böyle parçalı ve zayıf olması ise seçmende geleceğe dair bir ümitsizlik oluşturuyor.

Aynı zamanda bu çok parçalı ve zayıf muhalif yapı iktidar üzerinde denetleyici bir güç olunmasına da mani oluyor. Muhalefetin nefesinin iktidarın ensesinde olması her zaman için iktidarı zinde tutar, daha az hata yapılmasını sağlar. Daha fazla hizmete, daha ciddi rekabete yol açar.

Başkanlık sisteminde bir iktidar bir de muhalif kanat olacağı için ister istemez çok partili dağınık yapı ortadan kalkıyor, muhalefet de güçlü oluyor, dolayısıyla da iktidara ciddi ciddi alternatif hale geliyor.

Söz gelimi mecliste 270 iktidar mebus, 230 muhalif mebus bulunuyor. Bu birbirine yakın dağılım kritik ülke kararları için son derece faydalı bir dağılımdır. Bu birbirine yakın dağılım uzlaşıyı, iknayı, şeffaflığı ve hesap verilebilirliği de artırıcı bir dağılımdır.

Yorum Yaz

1085 kez okundu. Yazarlar