METAFİZİK GEVŞEME

Site Bilgi Panosu

“Eğer bir şey öğrenebileceksem en kötü düşmanımı dinlemek için yirmi mil yürürüm.” Gottfried Leibniz

Önerilen Linkler

Algı Tamircisi
www.izzetgullu.net

METAFİZİK GEVŞEME

07/12/2017

Psikolojide vekaleten öğrenme denilen bir kavram vardır. Bazı bilgiler ilgili kişilerin bizzat kendi çabalarıyla değil, bazı kişilerin şahsında öğrenilir. Örneğin bir kişi elini sıcağa değdirdiğinde eli yanarsa bunu gözlemleyen yahut daha sonra işiten kişiler ateşin insan elini yaktığı bilgisini öğrenir. Buna vekaleten yani başkasının şahsında öğrenme denilir.

Bu öğrenme şekli daha ziyade dini sahada, din ile ilgili bilgilerin öğrenilmesinde geçerlidir. Çoğu insan anlama, kavrama, karar verme konularında kendilerini yeterli ve yetkin görmez. Bu sebeple otorite olarak düşündükleri bazı kişileri ve kesimleri gözlemler, onların tutumlarına bakarak bir karar, inanç ve yargı sahibi olurlar.

Son yıllarda dinin daha fazla öne çıkmasıyla önce insanların ilgisi bu alana yoğunlaştı. Böylece bu sahadaki bazı sorunlar daha fazla göze gelmeye, daha çok göze görünmeye başladı. Bunda sosyal medya organlarının vb. iletişim imkanlarının da kuşkusuz ki büyük rolü olmuştur.

Tarikatlardaki itikadi vb yanlışlar ve çelişkiler, cemaat vb yapıların bazı hataları, örneğin FETÖ örgütünün cemaat olduğu ve din adına hareket ediyor göründüğü dönemde hak hukuk tanımadan soru çalabilmesi, liyakatsiz kadrolaşmalarda bulunması, dindar olarak bilinen nice kişinin bürokraside vs hızla zenginleşmesi veya bu yöndeki söylemler vekaleten öğrenmeye eğilimli ve hazır olan geniş halk kesimlerinin imanlarında bir alabora yarattı, dini inançlarında metafizik bir gevşeme ortaya çıkardı.

Zaten son yıllarda deizmin arttığı yönündeki tespitler de bu tespitimi doğrular niteliktedir. Biz istediğimiz kadar din ayrı müslüman ayrı diyelim. Müslüman kimliği taşıyan, en çok da bu kimliğine aşırı vurgu yapan insanların hatası dine bakışı öyle veya böyle etkilemektedir. Bu esasında mantıksız bir ilişki biçimi veya hatalı bir zihinsel çıkarım değildir. Zira din insan eliyle bize gelmiştir. Güvenilmesi beklenen insanlara güven kaybolduğunda din hakkında da bir güven yitiminin olması kaçınılmazdır.

Dine bakıştaki bu algı bozulması, en çok da din ile irtibatı daha düşük bir yoğunluğa sahip olan sade, sokaktaki suça meyilli kişilerde ciddi düzeyde bir metafizik gevşemeye yani itikadi rahatlığa neden oldu. Bu itikadi gevşeme dinin ve inancın bazı suçlara karşı caydırı olma vasfını yok etti. Bir çok kişide ortaya çıkan bu gizli inanç yitimi veya metafizik gevşeme olgusu dediğim gibi, özellikle bazı suçlarda taşıması gereken caydırıcılık vasfını ortaya koyamaz hale geldi.

Artan cinsel suçlara, kadına şiddete vs biraz da bu gözle bakılmasının faydalı olacağını düşünüyorum. Bu konudaki önerim şudur: İnsanlar dini fazla öne çıkaracaklarsa onu iyi temsil etmeleri gerektiğinin bilincinde olmalılardır. Aksi halde dini fazla öne çıkarmayarak kendi özel dünyalarında yaşamalıdırlar. Böylece hata ve kusurları sadece Allah ile kendi aralarında kalmalı, hiç olmazsa dinin saygın imajına zarar vermek ve bir çok insanda metafizik gevşemeye yol açmak gibi bir vebale neden olmamalılardır.

Yorum Yaz

620 kez okundu. Yazarlar